रञ्जन अधिकारी पोखरा, २१ पुस / विन्ध्यवासिनी मन्दिर दर्शन गर्न कोहि सिढी उक्लदैंछन् । देवी पुजेर फर्कनेहरु दीनदुःखीलाई केहि पैसा दिँदैछन् । त्यही समूहको अघिल्तिर सानी नानी फुरुक्क पर्दै स्कुल जान हतारिएकी छिन् । सेतो सर्टलाई नीलो स्वीटरले छोपेको छ । निलो फ्रक, पछाडी रातो झोला, दुई तिर रातो रिबनले बाँधेको कपाल, निधारमा पहेंलो टीकाले चिटिक्कै छिन् । जुत्ताको मात्र अभाव देखिन्थ्यो । नजिकैकी महिला चियामा बिस्कुट घुलाउँदैछिन् । छेवैमा दुई वैशाखी आफै ढलिरहेका छन् ।
मन भएकाहरुबाट पाउने दान थापेर अशक्त आमाले तीन वर्षीया छोरी स्कूल पठाएको दृश्य देखियो । नजिकै पुग्दा ति सानी नानीले फोटोको लागि ‘शान्ति’ को भाव झल्कने दुई औंलो ठड्याएर ‘पोज’ दिईन् । फोटो खिचेपछि उनी मुसुक्क हाँसेर चिया गिलास लिएर यताउति दगुर्न थालिन् । मन्दिर उक्लने सिढिँ नजिकै वैशाखी लिएर भक्तजनको दानको आशामा बसेकी कमला माझीले तीन वर्षकी छोरीलाई नजिकै पढ्न पठाउने रहिछन् ।
नजिकै अर्का योगी बसेका छन् । उनको काखमा नाबालक छन् । पुषको ठण्डीमा छोरोको शरीरको तल्लो भाग ह्वाङ्गै छ । योगीको काखमा बसेका बालक कमला तिर आउन खोजिरहेका छन् । ‘अनि यो बाबु नानीको बुबा खोई त नि ?’ प्रश्न सोध्न नभ्याउँदै कमलाले जवाफ फर्काईन् — ‘उहाँ नै त हुनुहुन्छ नि ।’ कमलाको उत्तरमा होमा हो मिलाए बाबाले पनि– ‘मै हुँ, मैले नै सँगै राख्दै आएको छु ।’ तर पछि कमलाले नै भेद खोलिन् । नानीको बुबा चाहिँ जन्मने बित्तिकै खसिसकेका रहेछन् । ‘काठमाण्डु थियौं । बुढा बित्नुभो । अनि छोरी लिएर पोखरा आएको ।’– उनले भनिन् । बाबा हरिनाथ योगीसँग पोखरा आउनेबित्तिकै कमलाको भेट भएको विन्ध्यवासिनी मन्दिर परिसरमै हो ।
योगीलाई चार वर्षदेखि सिढिँको पल्लोपट्टी पुजासामाग्री, धार्मिक पुस्तकका साथ त्रिशुल ठड्याएर भक्तजनलाई टीका लगाउन ठिक्क परेर बस्दै आएको भेटिन्छ । कमला काठमाण्डुबाट पोखरा फर्केपछि भक्तजनबाट केहि दान पाउने आशामा बाबा नजिकै बस्न थालिन् । उसो त कमलाले काठमाण्डुमा पनि स्वयम्भूमा बसेर यसरी नै हातमुख जोड्दै आएकी थिईन् । त्यहाँ जानु अघि पनि यसरी नै गुजारा चलेको थियो ।
कमलाले दिनभरी यसरी मागेको पैसा साँझ भएपछि आवारा केटाहरुले लुट्ने गर्दा रहेछन् । यसको साक्षी उनै हरिनाथ थिए । ‘काखमा भर्खरै जन्मेकी नानी थिईन् । दिनभरी नजिकै माग्न बस्थिन् । रात परेपछि खाते केटाहरु, गँजडी केटाहरुले लुट्थे । मेरै आँखा अगाडि कति लुटिईन् लुटिईन् ।’ – योगीले भन्दै गए— ‘तपाईंहरुले यस्ता मान्छेलाई अपनाउनुहुन्छ त ? मलाई दया लाग्यो । चार महिने सुत्केरी थिईन् । न कसैले खाने कुरा दिन्छ ? न रात काट्ने ठाउँ छ । त्यसैले मैले संगै राखेको । माया पनि पलायो । छोरो पनि भयो । यही हो ।’ योगी मुखै छोपिने जुंगा स्याहार्दै फिस्स हाँसे । उनले हरिनाथ योगीको छोरो काशीनाथ योगी हुनुपर्छ भनेर नाम नै काशीनाथ राखिदिएका छन् । ‘अनि छोरीको नाम नि ?’, ‘उसको बुबाले निरुता राखिदिएका रे हामीले पनि निरुता नै भन्छम् ।’ बाबाको कुरा सुनेपछि नजिकै बसेकी निरुता मुसुक्क मुस्काईन् ।
५२ वर्षका योगीले आफ्नो घर दाङ घोराही नगरपालिका १० भएको र चार वर्षअघि पोखरा आएको सुनाए । बाबा भन्दा झण्डै आधा उमेर कम कमलाको विगत भने तीतो छ । स्याङ्जा खिलुङदेउराली घर भएकी २९ वर्षीया कमलाको जन्मदेखि नै बायाँ गोडा चल्दैनन् । यताउति हिँड्न पनि वैशाखी चाहिन्छ । घरतिरै रहेका बेला एउटा मजदुरले उनलाई बिहे गर्छु भन्दै भगाए । उनलाई अझै पनि आफ्नो पहिलो श्रीमान्को नाम थर थाहा छैन । ‘खोई पर्वत कुश्माका रे । राम्री केटी देख्यो । तिम्रो खुट्टा नि छैन । म लैजान्छु पाल्छु भनेर लगेछन् ।’ — योगीले रहस्य खोले– ‘के को पाल्नु ? पोखरा ल्याएपछि पृथ्वीचोकमा बसपार्कतिर माग्न पठाउने अनि आफू मोज गर्न थालेछन् ।’ योगीको कुरा नसकिँदै कमलाले थपिन् – ‘पोखराबाट काठमाण्डु लगेर स्वयम्भूमा माग्न बस्न भन्यो । मैले बटुलेको सबै पैसा रक्सी खान्थ्यो । दिनदिनै कुट्थ्यो । पछि रक्सी खाँदा खाँदै म¥यो ।’
श्रीमान् बित्दा छोरी जन्मेको दुई महिनामात्रै भएको थियो । सुत्केरी महिला देखेपछि प्रहरीले स्याङ्जा माईती थाहा हुनासाथ बस चढाएर पोखरातर्फ फकाईदिए । त्यसपछि कमला विन्ध्यवासिनी मन्दिर सम्झेर त्यहाँ पुगिन् । ‘साह्रै गाह्रो थियो हजुर । न खान पाईयो न सुत्न पाईयो । बाबाले आपत्मा ठूलो गुन लगाउनुभयो । सबै भगवान्कै खेल ।’ कमला बाबातिर हेर्दै खुशीभाव प्रकट गरिन् । अहिले कमला बाबासँग मन्दिर पछाडी कोठा भाडामै लिएर बस्दै आएकी छिन् ।
योगीले फेरि भने – ‘मैले अवला नारीलाई दया गरेको हुँ । नत्र चार महिनाकी सुत्केरी स्याहारेर कसले पाल्छ ? त्यसमाथि उनी अपांग छिन् । माया बसेपछि पाएको छोरो नि १३ महिना पुग्यो । ल हेर्नुस् त ?’ कमला लजाईन् । ‘आफ्नो छोरो जस्तै छोरीको माया लाग्छ त ?’, प्रश्न सुनेपछि बाबालाई दिक्क लागेछ क्यारे, भनिहाले– ‘हे भगवान् , नत्र हुर्कनै पाउने थिएन नि । चार महिनादेखि स्याहारेको छु ।’
मागेरै छोरी पढाउने अपांगता भएकी महिला देखेपछि सुरु भएको कुराकानी बिट मार्दै गर्दा पत्रिकामा छाप्छु । एउटा फोटो परिवारकै खिचम् ? भन्ने आग्रह नसकिदैं उनले हतारिएर गुनासो पोखिहाले – ‘हेर्नुस् न बाबु सरकारी सहयोग नै मिलेको छैन । अपांगता भत्ता पाईएन ।’, ‘ तपाईंको श्रीमतीले नागरिकता बनाउनुभएको छैन ?’, ‘नागरिकता पनि छ । यहाँ जानुपर्ने ठाउँ गएँ । स्याङ्जा नै जानुपर्छ भन्छन् । म यति साना छोराछोरी लिएर कमलाको माईती ठाउँमा यस्तो मान्छे कसरी जाऊँ ?’
दयाबाट सुरु भएर दुईतर्फी मायामा भिजेको यो जोडी देखेर जान्नेबुझ्नेहरु दंग पर्छन् । ‘आउँदा कस्तो थियो ? सानी नानी । झुत्रे झाम्रो थियो ।’ – नजिकै पुजासामाग्री बेच्दै आएकी गंगा भण्डारीले भनिन् – ‘बुढाले खुब माया गर्छन् । माग्न पनि संगै बस्छन् । छोरीलाई तीन वर्षमै नजिकैको पाठशालामा पठाएका छन् ।’
Related News
सम्बन्धित समाचार
सामुदायिक सेवा केन्द्र बगरद्धार विद्यार्थीलाई लैंगिक हिंसा विरुद्ध प्रशिक्षण
हेमजामा २४ सै घण्टा खानेपानी, अभाव मेट्न वोरिङ थप्दै
कास्कीमा लैंगिक हिंसा विरुद्धको १६ दिने अभियान शुरु(फोटो फिचर)
कास्की काँग्रेसको बैठक, उपसभापति कुँवरलाई प्रशिक्षण विभाग प्रमुखको जिम्मेवारी
उन्नति बचत तथा ऋण सहकारीको १६ औँ साधारण सभा
Archives
Archives